Vreemd weer weer

Ahwesh’ werk omvat vele vormen van experiment en naast film presenteert ze de laatste jaren ook video-installaties in tentoonstellingsruimtes. Ze vertelt via found footage of via zelfgemaakte beelden, soms in de wereld zoals wij ze waarnemen, soms in het grote digitale parallelle universum, over wat haar in de wereld bezighoudt. Zelf spreekt ze over een ‘elasticiteit’: zoveel is mogelijk, in zoveel soorten beelden en nooit is er zomaar een een-op-eenrelatie tussen inhoud en vorm. Als grote fan van rare of onbekende objecten die ze op rommelmarkten, in kelders en archieven opdiept, gaat ze telkens in een nieuwe taal aan de slag en bevraagt dezelfde grootse entiteiten, zoals een centrum of een gender, op telkens nieuwe manieren. Het gaat (ongemerkt) altijd over vrouwen, altijd over politiek. Ze houdt de vinger aan de pols zonder in trenddebatten te vervallen. Haar werk toont het ruwe ‘schrijven’ van geschiedenis als schaafwond. Ahwesh gebruikt ongebruikelijke media, kent haar experimentele en avant-gardistische voorlopers heel goed, heeft er veel respect voor, is blij om experimenten te kunnen herhalen of te verknippen en zet ondertussen haar eigen beeldende onderzoek en werk voort.

Dat werk buigt zich over werkelijke horror. Geen slashers, geen body horror, maar de horror van sociale media, individualisering/asocialisering, ongemak in ruimte en tijd, politieke onkunde, vreemde uitvindingen en bizarre evoluties. De dood loert steeds om de hoek, en wat ons soms als positieve verandering wordt voorgesteld, ontdoet Ahwesh van alle illusie of schijn. In de plaats daarvan toont ze een dystopische droom in een ongemakkelijke stroom aan beelden. Dat doet ze bijvoorbeeld in The Falling Sky (2017), waarin ze geanimeerde nieuwsitems samenbrengt. Soms komisch, vaak donker, vertellen de beelden in hun chaos heel veel over de samenleving – van toen en van nu. De beelden voelen gedateerd aan, omdat de esthetiek van virtuele werelden en games zo snel verandert, maar het zijn eerder wij die meer op avatars zijn beginnen te lijken dan omgekeerd. Ahwesh houdt ervan in elke mogelijke richting af te wijken, waardoor het verhaal dat ze vertelt een surreële anekdote lijkt van stukjes en beetjes uit realiteit, dromen en een waanzinnig toekomstperspectief – een tijdreis zonder te weten wat eerst en wat later kwam.

Het vroege Strange Weather (1993), te zien op Visite, opent met palmbomen in hoog contrast. Nooit zoomt het echt uit: gezichten en handelingen wapperen allemaal – als palmbomen in de wind – in en uit het beeld. Ahwesh maakte het samen met Margie Strosser en volgt onder anderen Cheryl Dunye, die op dat moment in haar eigen filmwerk haar persoonlijke raciale, seksuele en sociale plaats in de samenleving in beeld brengt en die drie jaar later haar stuk filmgeschiedenis opeist/verdient met The Watermelon Woman. In Strange Weather vormt Dunye met drie anderen een huishouden dat door een gedeelde drugsverslaving geleid wordt. Fictief of niet, Ahwesh’ films zijn nooit comfortabele, mooie kijkdozen. Zoals ze zelf spreekt over Strange Weather – waar ze van haar kijkers verwacht dat die hun eigen, onzekere blik omarmen – zo vragen ook haar andere films een aandacht die soms open mag blijven en die op andere momenten, bij weloverwogen frases in beeld en tekst, geconcentreerd moet blijven.

Bijvoorbeeld bij Bethlehem (2009), een film waarin ze zichzelf heeft wijsgemaakt dat die bestaat uit found footage, maar waarvan ze het materiaal uit haar eigen persoonlijke archief haalde. De film biedt geen overzicht, is weinig leesbaar, en vormt, net als The Falling Sky of ander werk van haar, een soort digitale etnografie. Elders reikt ze uit naar wetenschappers om haar beeld vorm te geven, bijvoorbeeld voor de warmte-tableaus waaruit Warm Objects (2007) bestaat. Geluidloos neemt het infrarood cut na cut een andere vorm, een andere realiteit aan. In ruime letters passeert woord voor woord een complex citaat. Ahwesh gebruikt taal net zo goed als een vorm, en deinst er niet voor terug ook dingen die ze zelf niet begrijpt te tonen. Steeds beweegt ze zich tussen het filmen van vrienden, familie en andere mensen en dingen die ze goed kent en het filmen van onbekenden of onbestaanden. Soms snijdt ze de mens volledig uit het beeld. Haar werk laveert van minimale gesticulaties naar helikoptershots, met sterke ideeën of geleid door het beeld, over oorlogen en klimaatveranderingen, over een thuis, over melancholie.

Visite gaat dit jaar door in Het Bos (Antwerpen), KASK (Gent) en CINEMATEK (Brussel). Meer informatie vind je op de website van het festival.