Men zegt dat cinema een Méliès-traditie en een Lumière-traditie heeft. Volgens mij is er ook een Feuillade-stroming, een die op een wonderbaarlijke manier het fantastische van Méliès verbindt met het realisme van Lumière, een die mysterie creëert en dromen oproept door het gebruik van de meest banale elementen van het dagelijkse leven.

– Alain Resnais, Louis Feuillade, 1964.

Het filmkritische tijdschrift Fantômas vond voor z’n naam inspiratie bij een kameleontisch enigma uit de filmgeschiedenis. In de vroege jaren van de vorige eeuw bracht de Franse cineast Louis Feuillade de mysterieuze antiheld Fantômas van het gedrukte woord naar het bioscoopscherm. Daar vindt een ontmoeting plaats met film als populair massamedium en artistieke expressie, in verhalen en vormen die publiek, critici en kunstenaars blijvend inspireren. Die ontmoeting duurt tot vandaag, met een veelvoud aan nieuwe vormen en verhalen. Die veelvormigheid omarmen we.

We lanceerden het platform in oktober 2021 en publiceerden een volledige jaargang met vier printnummers. Te midden van een drukbezette filmkalender bood het met zorg uitgegeven kwartaalblad een rustpunt. Een moment van reflectie bij zich ontwikkelende trends en stromingen. Naast dat genot van de verrijkende diepgang verhield de website zich toen directer tot de actualiteit.

Het project Fantômas kent, net als het personage, vele gedaantes maar het vertrekpunt blijft altijd kritische verwondering. Vandaag verkennen we online, en sporadisch bij filmvertoningen, het brede spectrum van het bewegende beeld in de diepte, zonder onoverbrugbare schotten te plaatsen tussen streaminggigant, arthouserelease of video-installatie. Als betrokken beschouwers maken we keuzes en leggen die voor aan onze lezers. We versturen hen een uitnodiging tot lezen, tot kijken.

Overtuigd van een open blik kiezen we voor een zorgvuldig gecultiveerde veelheid aan stemmen. Fantômas is een meervoud. We werken dan ook graag met aankomende schrijvers. Fantômas is zich bewust van de filmkritische voorgangers die ons op hun schouders laten staan. In die keten is Fantômas een schakel, een brug tussen gisteren en morgen. Niet toevallig hebben we ons eerste kwartaalnummer opgehangen aan het geheugen, aan herinnering. Daarbij willen we de herinnering niet levendig houden, daar heeft ze ons niet voor nodig. Het verleden is immers niet dood. Wel wil Fantômas de belangrijkste fakkeldrager van de herinnering, de kunst die wij film noemen, de plek geven die ze verdient, in haar veelvormigheid, in haar onmisbaarheid.