Courtisane: zachtjes ondergraven

Elk jaar brengt Courtisane mensen samen die zich doorheen het jaar in bochten moeten wringen om hun dosis experimentele cinema binnen te krijgen. Het is dan ook altijd een blij weerzien van gelijkgestemde zielen die free Palestine vanzelfsprekend vinden en die op zoek zijn naar manieren om hun wereldwoede, onmacht, liefde, verdriet, begrip te tonen, te voelen, te zien vertaald worden in andermans werk. Het is altijd een festival waar verbindingen ontstaan tussen films die mijlenver van elkaar af lijken te staan – dwars over alle genres, speelduur, geluid of materiaal heen.

In het oude Caermersklooster, oftewel de Kunsthal, waar ook Art Cinema OFFoff huist, dramt met A Bunch of Questions without Answers (Alex Reynolds & Robert M Ochshorn, 2025) een hardcore woordenstroom uit de press room van het Witte Huis drie volle werkdagen door. In Sphinx speelt ondertussen een programma vol bloemen en planten. De flora wordt soms met de Latijnse naam benoemd, soms door een camera aangerand, vertrappeld, opgegeten, en soms beweegt ze tweebenige, filmende, onderzoekende dieren tot tranen toe. Hoewel de bloemen aanvankelijk een tegengewicht lijken voor de taaie actuele politiek – opdat die een balsem krijgt – kom je al snel te weten dat planten en bloemen, tuinen en tuinhuizen, vrije tijd en actieve ontspanning even politiek zijn. Een tuin onderhouden in een ateliercontext is goed voor de natuur en goed voor de kunst: er ontstaan gesprekken over schoonheid, seksualiteit, bestaansrecht, urbanisatie. Kunstenaars, denkers, twijfelaars in dialoog met de plantenwereld.

Planten kunnen uiteraard niet terugspreken. Ook dat lijkt dit jaar een van de ‘thema’s’. Het is althans een rode draad die er voor mij netjes doorliep. Er komen geen antwoorden. In de 24 uur durende vragenreeks in het Witte Huis zijn alle antwoorden netjes weggemonteerd. De ene filmmaker heeft haar film letterlijk in de grond begraven om in materiaal dingen terug te krijgen die in woorden toch nooit een lading dekken. De andere laat haar kind poëzie voorlezen over utopieën, terwijl het amper de letters weet te verklanken tot een betekenisvol woord. De antwoorden afwijzen telt in de Kunsthal als een vorm van verzet, in andere films is het vrede nemen met de afwezigheid van een antwoord (soms bestaan ze gewoon niet). Ondertussen ontleer je het herinneren. Probeer opnieuw.

Vrijdagavond de albumrelease van Sirah Foighel Brutmann en Eitan Efrat, in samenwerking met Laszlo Umbreit en Ot Lemmens. Het album draait rond één noot, de la, die ook als titel van het album dienst doet. Een belangrijke noot, want ze draagt het hele westerse harmonische systeem in zich (in boventonen). ‘La’ betekent ‘daar’ in het Frans, ‘voor haar’ in het Hebreeuws en ‘nee’ in het Arabisch. Filmmakers zijn dus soms ook muzikanten, een vriendin wordt gaandeweg misschien assistent-monteur en doet uiteindelijk ook klarinetimprovisaties voor je film. In een ideale wereld is films maken altijd gemeenschapswerk en ze kijken is dat eveneens.

Het is bijvoorbeeld nodig je te omringen om het werk van Wang Bing te bekijken. De gehele Youth-trilogie stond op het programma dit jaar. Een kleine tien uur tijd om samen te zijn met mensen aan de andere kant van de wereld die geboren lijken te zijn in een levensstijl die buiten het kapitalisme ondenkbaar is, behalve dan in een eerdere vorm van slavernij, waar het uiteindelijk op neerkomt. De jonge Chinese klerenmakers hebben gelukkig moderne smartphones in hun handen om te vergeten waar ze in terecht zijn gekomen. Een van de makers van A Bunch of Questions without Answers, Alex Reynolds, spreekt terecht over manufactured distraction. Zij gebruikt de term om over politieke non-antwoorden te spreken, maar de lijn trekt zichzelf door naar de grote mediasluizen die een beelden-, woorden-, klanken- en ideeënstroom doorstuwen om fragiele tieners overkop te zien gaan. Courtisane is meer een regendouche met haar tegenbeelden, tegenideeën, antikapitalisme, antifascisme, antigenocide. En dat allemaal vooral pro-cinema.

 

Briefwisseling: Courtisane

Fantômas ontvangt en stuurt briefpost vanuit de filmzaal en wandelgangen. Ditmaal een bericht van op het festival Courtisane in Gent.

Banden smeden op Courtisane

Courtisane is een festival van connecties. Tussen films en kijkers, eerst en vooral, maar ook met makers, met eerdere programma’s en tussen verleden, heden en toekomst van het bewegende beeld. De twintigste editie gaat dit jaar door in de slipstream van Film Fest Gent.

 

 

Briefwisseling: Courtisane

Tijdens festivals ontvangt Fantômas briefpost vanuit de filmzaal en wandelgangen. Zes maanden na een editie in het kielzog van Film Fest Gent vinden we Courtisane terug in vertrouwde vorm.

In de soep, een vuurvliegje

Het is gewoon soep. En toch. Kijken naar Here van Bas Devos bracht auteur Aldwin Raoul bij het even triviale als diepgaande verlangen om ‘gewoon soep’ te worden.

 

 

De eerste koe, het laatste woord

“Hoelang duurt het om een koe te melken? Maakt het veel lawaai? Geven koeien ook ’s nachts melk?” Met het antwoord op deze vragen valt de beslissing om de melk van de “eerste koe in het territorium” te stelen, maar niemand neemt het woord diefstal in de mond. Kelly Reichardts First Cow speelt een bezwerend spel in een zoektocht naar nét de juiste hoeveelheid woorden.