Dwaaltochten door jungles en chatrooms

Door een broeierige, regenachtige jungle vol vogelzangen en apenkreten zwerft een groep bevriende jongeren. Ze komen uit verschillende landen – Sri Lanka, Peru en Taiwan – en hun gesprekken zijn even kakofonisch als het woud dat hen omringt. Ze spreken over deprimerende jobs, speculeren over het tegenkomen van een jaguar en het verorberen van camungovogels, of uiten hun afkeer tegenover megamiljonairs. Wanneer ze rond een oeroude boom uitrusten, praten enkelen over de uitbarsting van de vulkaan Krakatoa in Indonesië in 1883, op een toon die suggereert dat ze net de informatie met een zoekmachine opzochten.

Met The Human Surge (2016) en The Human Surge 3 (2023) zoekt regisseur Eduardo Williams dan ook naar een filmische manier om de invloed van de digitale wereld op ons te vatten. Er is geen Human Surge 2, wat de draak steekt met de sequelmachinerie binnen de filmindustrie. Net als de personages heb ook ik dagen dat ik obsessief mijn gsm of mail check, dat ik nieuwssites tot in den treure refresh of dat ik meer via WhatsApp-berichten communiceer dan met mensen spreek. Williams toont met zijn Human Surge-project hoe deze digitaliteit door de kieren van ons alledaagse leven sijpelt en ons transformeert.

Zo lijken de echte, fysieke gesprekken tussen de vrienden rechtstreeks uit een online groepschat geplukt te zijn. Talen vermengen zich met sprekend gemak, alledaagse beslommeringen wisselen af met poëtische toespelingen en uitingen van queerverlangens. “Ik heb elke emoji opgeslagen die ik ooit gebruikte”, bekent een van hen. De film geeft een zelden aflatende stroom van dialoog, maar toch blijven de personages als individuen weinig toegankelijk, alsof je ze werkelijk net online leerde kennen. Ze teleporteren als digitale avatars door de wereld, eten oestersoep aan een straatkant in een Aziatische stad, feesten rond een meer in het Amazonewoud of lopen samen door stormachtige strandduinen. Haast altijd zijn ze in beweging. Vaak is het niet meer duidelijk op welk continent ze ronddwalen, maar bijna overal is er regen en wind.

Williams filmde The Human Surge 3 uitsluitend met een 360°-camera, vergelijkbaar met wat je op een auto van Google Street View verwacht. De montage gebeurde met een virtualrealitybril, waarbij Williams zijn hoofd bewoog om een kader te kiezen. Dit experiment fascineert en geeft het gevoel dat je in een videospel rondwandelt. Tegelijkertijd blijft de film door het camerastandpunt vaak noodgedwongen op een grote afstand van de personages, wat zich na twee uren speeltijd als een beperking laat voelen.

“Dit herinnert me aan het spelen op de PlayStation”, zegt een van hen wanneer de vrienden boven de wolken op een bergkam rondwandelen. De bergwanden zijn begroeid met grassen, wat lager in de verte ligt een meer. “Ik zou opnieuw willen spelen, maar dan in het echte leven”, zegt hetzelfde personage nog. Terwijl ze naar de bergtop wandelen, lopen het virtuele en het reële verder in elkaar over. Iemands gezicht vervormt tot een pixelwolk, enkele mensen vliegen als in een glitch langs de vriendengroep, waarna een onzichtbare hand ze weer weg katapulteert. De personages zelf vinden dat de normaalste zaak van de wereld. Zo getuigen ze ervan dat het digitale zo geïntegreerd is in onze levens dat we het nooit meer weg kunnen denken, zelfs niet op een afgelegen 4G-loze bergtop met ijzige winden. The Human Surge 3 toont een manier waarop film in zijn geheel met deze veranderingen in de wereld kan omgaan. Tijdens de aftiteling checkte ik snel mijn gsm en sprak ik af met een vriend die ik al veel te lang niet meer had gezien. Geheel in de geest van de film, die uiteindelijk ook laat zien dat het digitale onuitputtelijke mogelijkheden biedt om met elkaar te blijven samenkomen.