Een zachte beer, een truffelvarken en een westers zwijn

Voor zij die vorig jaar van Kelly Reichardts First Cow genoten, is er dit jaar een gastronomisch vervolg verschenen. Michael Sarnoski plaatst zijn langspeeldebuut in het ondertussen wel erg aantrekkelijke Portland, Oregon, waar de koekjes, de truffels, het gezouten stokbrood en de gedeconstrueerde oesters al menig filmkijker deden watertanden. Net als Reichardt weet Sarnoski dat een goede maaltijd herinneringen of emoties kunnen losweken. Zij het bij Reichardt om een stevige brok geschiedschrijving poëtisch te verbeelden, of bij Sarnoski om de heel eenvoudige maar diepgravende liefde tussen twee levende wezens te redden (soms man en varken, soms ouder en kind). Truffels en zoet gebak blijken uitstekend om verhalen rond op te bouwen.

In Pig gebeurt dat aan een razend tempo in drie op maaltijden gebaseerde hoofdstukken. Rob (Nicolas Cage) wordt van zijn rossig truffelzwijn bestolen en het duurt niet lang voor de eerste aanwijzingen iets opleveren en hij de terughaaltocht inzet. Hij wordt vergezeld door Amir (Alex Wolff), die Robs truffels aan de meest decadente restaurants van Portland verkoopt en die met zijn vader en met zijn eigen ambities in de knoop ligt. Aanvankelijk blijft hij bij Rob om zijn winst in de truffels te verzekeren, maar al snel blijkt de vreemde man uit het bos hem ook andere dingen bij te kunnen leren. De plot vertraagt vervolgens door gedeeld onbijt, therapie over lunch of ondergrondse vechtpartijen, maar de vaak beverige camera blijft erg dicht op Robs huid kleven en telkens wanneer een ander personage dreigt te vergeten waar het hier eigenlijk om gaat herhaalt hij zijn mantra: “I’m looking for my pig”. Sarnoski voert dan de spanning even op, maar laat haar even snel weer varen om de focus te leggen op momenten van interne worstelingen, verpakt in kleffe citaten (“why do you care about them, they don’t care about you”). Te voet, op het ritme van de natuur, wandelt Rob ‘saloons’ binnen waar hij vraagt om koffie en taart en om de dienster die al tien jaar dood blijkt te zijn. Of hij bezoekt zijn geboortehuis en vraagt aan het jongetje dat er nu woont waar de kakiboom naartoe is. Deze kleine momenten winnen moeiteloos van de net wat te lange psychologiserende redevoeringen van Cage.

Cage vertolkt trouwens een vertrouwde rol. Vooralsnog wordt vooral de vergelijking gemaakt met Keanu Reeves als John Wick en diens hond, maar Cage sluit aan bij een hele traditie van zachte mannen. Hij is de vriendelijke reus, hij is Léon, hij is Belles Beest, Lynn Ramsays huurmoordenaar in You Were Never Really Here, de mellow macho met fijngevoelige vingers die hier geen geweren precies weet te richten, maar wel de perfecte baktijd kent voor een rustieke paddenstoelentaart. Cage is ook de wederkerende Ethan Edwards uit John Fords The Searchers. Het bekendste, meest gekopieerde beeld uit The Searchers is ongetwijfeld de kader-in-kader-eindscène waarin de deur langzaam sluit en de vertrekkende cowboy uit het beeld verdwijnt. Pig vangt aan en eindigt met eenzelfde opengegooide houten deur. Het werkt als een visueel motief: de film keert terug naar open deuren waarin een intieme uitwisseling (enkele woorden, een blik) plaatsvindt. Bovendien lijkt Pig net als The Searchers aan te vangen als een wraakfilm. Maar de wraak om het varken blijft uit, en de zwijgzame chef dwaalt voort in de stad met Amir, die steeds meer lijkt te verzachten.

De film zit vol andere bekende referenten (clichés) die daarom niet minder goed hun werk doen. Gele sportwagens met audioboeken die je klassieke muziek leren appreciëren, dure restaurants die letterlijk gebakken lucht verkopen, en toch vooral de klassieke tegenstelling tussen de onvermoeibare maar uitgeputte stad en de natuur die alle rust en stilte eist. Rob begeeft zich na meer dan een decennium van isolatie in een bos richting de bewoonde wereld die niet eens meer om materieel bezit maalt, maar slechts om de schijn en het idee ervan. De wilde man zonder varken representeert de andere helft, die de sentimentele waarde verdedigt van schijnbaar verwaarloosbaar goed (“it’s just a pig, get another one”), die cassettes en oude recepten koestert. Het hele spel om de erkenning of het terugkrijgen van een (ge)liefde zit uiteindelijk ingepakt in vele lichte, soms zelfs grappige scènes, afgewisseld door een handvol momenten die je vooral door een sterke geluidsmontage weer rechtop zetten in je stoel. Een film vol zwijnen met de neuzen diep in de modder… waar soms al eens een truffel uit tevoorschijnkomt. Die presenteer je vervolgens op een bord en je vangt een gesprek aan, zo krijg je geliefdes weer in verbinding: anderhalf uur motivering van het grootste cliché dat liefde door de maag gaat. Wie durft daar ooit tegen te protesteren?