Verwonderlust

Wat beweegt ons in film? Fantômas houdt de vinger aan de pols tijdens Film Fest Gent, met vandaag Human Flowers of Flesh van Helena Wittmann, een dobberende zoektocht.

20.10.2022 | Inge Coolsaet

De film dobbert. Aquatische wanderlust had een adequate omschrijving kunnen zijn, zou het woord ‘wanderlust’ zijn glans niet hebben verloren door de digitale slijtage van ijverige vanlifers. Van statisch, zielloos gepronk is bij Human Flowers of Flesh echter geen sprake. In haar fascinatie voor het Franse vreemdelingenlegioen vaart Helena Wittmann in alle sierlijkheid de Middellandse Zee op.

Die fascinatie deelt ze openlijk met Claire Denis, de verwijzingen naar Beau travail (1999) zijn onverbloemd. Summiere dialogen gaan ook te leen bij Le marin de Gibraltar (1952), een tekst van Marguerite Duras. Toch is Human Flowers of Flesh geen hommage, noch een relève. Wittmann maakt de werken van Duras en Denis tot historische bronnen voor een contemplatief onderzoek naar dat vreemde militaire fenomeen dat de vorige eeuw lijkt toe te behoren. De verwondering dat het legioen überhaupt nog bestaat, lijkt wel de voortstuwende motivatie van het hoofdpersonage, een jonge vrouw (Angeliki Papoulia) aan het roer van een klein schip. Haar mannelijke bemanningsleden lezen sporadisch voor uit geschreven documenten. Zoals de vergeelde postkaarten die ze uitwisselen dragen hun woorden, van toen en nu, verdubbelde getuigenissen uit.

Er is beweging in elk beeld, zelfs wanneer de camera stilstaat. Een loofboom trilt, een hemd wappert, een zeediertje kriemelt. De camera piert alsof de watermassa het geheugen van de wereld in zich draagt. Wittmann drijft de contemplatie zo intens op dat de zee tot een monochroom vlak dan weer tot brakhagiaanse abstractie verwordt. Zonder uithalen of steken kruist ‘elementaire’ cinema hier de degens met ‘cerebrale’ cinema, als een innig treffen tussen twee tegenstromige golven.

Human Flowers of Flesh haalt een staat van mindfullness zoals alleen een verwonderd kind dat kan wanneer het op een zachte zomerdag staart naar een zonnestraal die de huiskamer binnenvalt en opflakkerende stofdeeltjes belicht. Hoewel de film met weinig narratieve middelen gerichte vraagstukken overbrengt, doet de organische, mijmerende beelddrift afdwalen alsof de initiële inspirator voor de film er niet meer toe doet. Terwijl Wittmanns gekozen vertelvorm precies een van de uitwassen van het complexe militaire fenomeen belichaamt: de reislust van zielen zonder thuis.

 

Hier vind je de vertoningsdata van Human Flowers of Flesh op Film Fest Gent.