Bij de release van haar nieuwe film Women Talking laat video-essayist Peet Gelderblom Sarah Polley aan het woord. De combinatie van audiofragmenten van een interview en beelden uit haar werk opent de deur naar haar visie als cineast.
Soms zijn filmmakers hun eigen beste critici. Vooral als een ervaren interviewer acteurs of regisseurs zover kan krijgen dat ze antwoorden geven die verder gaan dan de standaard soundbites bij de meeste persconferenties. De Nederlandse filmmaker Peet Gelderblom heeft een dergelijk interview met de Canadese filmmaker Sarah Polley als basis genomen voor het video-essay Trading Fame for Focus. The Cinema of Sarah Polley. In een gesprek met journaliste Johanna Schneller vertelt Polley over haar carrière en over de spanning tussen commercieel succes en artistiek interessante keuzes. (Ze noemt zelfs haar eigen gebrek aan ambitie als een positieve invloed op de professionele weg die ze is ingeslagen). In iets minder dan vier minuten krijgen we een idee van het traject dat Polleys carrière heeft gevolgd en van de overtuigingen die daaraan richting gaven. Maar deze video bevat meer.
Gelderblom illustreert Polleys visie met fragmenten uit haar films (tien waarin ze acteerde, een die ze regisseerde). Hij voegt als het ware de daad bij het woord van Polley. Soms visualiseert hij expliciet Polleys verhaal, waarbij hij inhaakt op een specifiek woord en er voorbeelden van vindt in Polleys filmografie. Maar de relatie tussen het off-screeninterview en de beelden op het scherm is niet altijd zo rechtlijnig illustratief. Vaak kiest Gelderblom voor scènes die aansluiten bij de emotionele onderstroom van Polleys verhaal, alsof hij op zoek is naar de persoonlijke gemoedstoestand in haar vroegere performances. In sommige gevallen gebruikt hij schalks beelden om de subtekst van Polleys verhaal te visualiseren (zoek naar het shot uit een bijzonder emotieloze seksscène).
Gelderbloms dagtaak als freelance filmmaker blijkt duidelijk uit de behendige montage van dit stuk. Vooral het sounddesign is verfijnd: de effecten zijn zorgvuldig geplaatst in de pauzes van het verhaal en sommige originele soundtracks van de films zijn vervangen door nieuwe foley-effecten om Polleys woorden volledig tot hun recht te laten komen. Het resultaat is een elegant werkstuk dat dient als toegangspoort tot het filmmaken van Sarah Polley.
Deze modus operandi heeft Gelderblom al eerder gebruikt. In zijn video-essay Redemption Be Damned (gepubliceerd door Little White Lies) combineert hij de schorre stem van Paul Schrader met de raspende beelden van de non-conformistische regisseur door scènes uit Hardcore (1979) slim te remixen. Schrader praat openhartig over zijn regiemethoden en moraal, terwijl Gelderblom het optreden van George C. Scott omvormt tot een spiegelbeeld van de kijker. Redemption Be Damned is een video-essay dat Schraders poëtica zowel visualiseert als uitvoert. En ook in dat werk deelt Gelderbloms montagekunst een gepolijste stomp in de maag uit: een video-essay dat zowel conceptueel verhelderend als moreel aangrijpend is.
Dit video-essay wordt gepubliceerd in samenwerking met Filmscalpel.Women Talking is te zien in Belgische en Nederlandse zalen.
In Nederland is Memoria sinds vorige week te zien in de bioscoop. Na een vertoning tijdens Film Fest Gent, een interview met de filmmaker en een boekrecensie houdt nu ook een video-essay de dialoog tussen Fantômas en de recentste film van Apichatpong Weerasethakul warm.
In haar eerste langspeelfilm Aftersun vertelt Charlotte Wells, met een opheffende en tegelijk verpletterende uitwerking, het verhaal van een afwezige vader.
De titel van Anke Brouwers’ prachtige, verstomming opwekkende boekdebuut Mooi zijn en zwijgen: de machtige vrouwen van de Amerikaanse stille film is misleidend. Wie verwacht dat het een biografie is over een aantal lang vergeten filmmaaksters en actrices, zal – hopelijk aangenaam – verrast zijn, want het is zoveel meer dan dat.
De Hongaarse pionier Márta Mészáros filmde een veelzijdig oeuvre bij elkaar. De voorkeur voor het banale en het understatement maakt haar films tot krachtdadige cinema, even persoonlijk als politiek.
Op 3 februari ontvangt Lucrecia Martel een eredoctoraat aan KU Leuven. Een terugblik op haar oeuvre toont haar als cineaste van een land dat dreigt weg te zinken in de eigen trauma’s.