Zand uit de ogen

Wat beweegt ons in film? Fantômas houdt de vinger aan de pols tijdens Film Fest Gent, met vandaag The Fruit Tree van Isabelle Tollenaere, op wandel door al bestaande beelden.

15.10.2022 | Evi Cats

In Isabelle Tollenaeres The Fruit Tree ontvouwen zich meerdere werelden en tijden binnen vier muren. Die vier muren zijn kaal, want ze behoren tot een leegstaand appartement. Sharleece overweegt dit huis in het slaperige woestijndorpje California City te huren. Terwijl ze door de ruimte wandelt, beschrijft ze wat ze ziet: een achtergelaten plant, een kleed dat echt weg moet, veertien traptreden – ze telt ze een voor een. Ze beschrijft ook wat ze zich inbeeldt: roze met zwarte gordijnen, een televisie, muurstickers. Haar woorden lijken te verwijzen naar een tussenruimte; op de rand tussen praktische realiteit en fantasie.

Als Sharleece uit het raam naar de woestijn kijkt, herinnert ze zich haar jeugdhuis. Opnieuw omschrijft ze in materiële details haar herinnering als een verbale wandeling door de kamers. De garage links, de rode bakstenen muur rechts, het uitzicht uit dat ene raam op de fruitboom. Terwijl Sharleece doorpraat, loopt de tijd achter het raamkozijn door, maar niet synchroon met haar zinnen. De zon is plots ondergegaan, het licht is veranderd. Verschillende temporaliteiten en ruimtes glijden over elkaar heen: het ouderlijk huis en het nieuwe appartement, de woestijn buiten en de twee vrouwen binnen.

Aan de muur in het appartement hangt een poster van een stad, achtergelaten door de vorige bewoners. Het is een clichématig beeld met de naam van desbetreffende stad er voor de zekerheid bijgeschreven: Los Angeles. Waar de poster in elke andere context voor normaal en nietszeggend was doorgegaan, doet hij in The Fruit Tree iets anders. Het affiche kent dezelfde logica als de rest van de film: als een arbitrair teken verwijst de afbeelding naar een andere wereld. Tussen de tekens en die andere wereld bestaan vooral versnipperde herinneringen. Ofwel ingebeeld, ofwel afkomstig uit andere, voorgaande films.

The Fruit Tree bouwt namelijk voort op Victoria (2020), een langspeelfilm die Tollenaere eerder maakte met Liesbeth De Ceulaer en Sofie Benoot. Victoria speelt zich eveneens af in de woestijn van California City, met zelfs Sharleece in een bijrol. Hoe The Fruit Tree overlapt met dit eerdere werk doet denken aan de intuïtieve constructie van informatie en tijd in deze kortfilm. Als een reorganisering van tijd en ruimte, zoals vooral cinema dat kan.

Tegen het einde dringen toeterende auto’s en kinderstemmen de film stilletjes binnen. Als begraven onder zacht zand verschijnen ze aan ons; beetje bij beetje, gefragmenteerd zoals altijd, in niets meer of minder dan filmvorm.

Hier vind je de vertoningsdata van The Fruit Tree op Film Fest Gent.