Sean Baker heeft een voorkeur voor sprookjes, vooral aan de zelfkant van de Amerikaanse maatschappij. Zo ook in Anora, tussen danspaal en privéjet.
What you see is what you get. De stripclubparade van lap dances in het openingsshot van Anora spreekt meteen klare taal en de film houdt zijn brutale rechtlijnigheid twee uur lang vol om ze pas in de laatste scène tactvol te ontmantelen. Bij regisseur Sean Baker draait het net als in Tangerine (2015) en Red Rocket (2021) om het ondubbelzinnig én integer zichtbaar maken van de oudste stiel op aarde. En dat mag gerust sexy zijn. Sekswerk is echt werk, wat ook de 23-jarige Anora ondervindt wanneer ze midden in haar eetpauze door haar manager weer de stripclub wordt ingestuurd om met een Russische cliënt te praten. Zo ontmoet Anora de 21-jarige Ivan, een wat dwaze, magere jongen, op het eerste gezicht even klungelig als charmant. Business is business: de honderddollarbiljetten die Ivan in de VIP-suite achter Anora’s string rijgt liegen niet. “Werk je ook buiten de club?” vraagt Ivan achteraf bij een drankje.
Zo arriveert Anora een dag later op naaldhakken en in een strak, babyblauw mini-jurkje bij een hypermoderne villa met de proporties van een kasteel. Ze heeft geleerd om zich begeerlijk te maken, haar lichaam en bewegingen te dresseren naar de mannelijke blik. Sterker kan het contrast met de zorgeloze Ivan niet zijn, die op zijn sokken over de marmeren vloeren schuift als op een skipiste en in bed springt met een achterwaartse koprol. “Google mijn vader maar”, zegt Ivan wanneer Anora na de daad toch durft te vragen hoe hij op zijn leeftijd zich zo’n weelde kan permitteren. Meer en meer wil de miljardairszoon Anora voor zich hebben, en hij stelt haar voor om voor tienduizend dollar zijn ‘geile vriendin voor een week’ te zijn. Wat voor de ene kleingeld is, is voor de andere een levenslijn – en zo geschiedt.
Anora komt binnen in een wereld van totale achteloosheid, met een spontane feestreis naar Las Vegas in een privéjet op de koop toe. Dat Ivan de hotelmedewerkers ‘voor de grap’ uitscheldt, herinnert eraan dat Anora door een enkele kronkel van Ivan meteen weer tot die klasse behoort, maar houdt de vonken niet tegen. In Vegas gaat Ivans behoeftigheid in crescendo. Eerst stamelt hij nog in volle doggy dat hij van Anora houdt, na het orgasme volgt pardoes het huwelijksaanzoek. De twee bezegelen hun onverhoopte romance met een diamant van tig karaat in de trouwring en een overtuigde “Fuck yeah, I do” van Anora. Assepoester heeft haar prins gevonden en haar g-string past haar even goed als haar glazen muiltje.
Hun wittebroodsweken zullen echter wittebroodsdagen zijn. Wanneer moeder en vader Zakharov in Rusland de geruchten over het schandelijke huwelijk opvangen, springen ze zelf meteen in een vliegtuig en sturen ze hun trio van Armeense loopjongens naar het familiekasteel. Toros, een priester, Garnik, een klassieke bullebak, en Igor de mysterieuze hebben vanaf dan als enige taak het huwelijk te annuleren. Vervuld van een diabolische angst voor zijn ouders, is Ivan terstond ribbedebie. Igor kan Anora ondanks kranig verweer hardhandig overmeesteren en zij moet nu als gijzelaar het trio op het spoor van Ivan brengen. “Als je zwanger bent, zullen we dat ook moeten oplossen”, zegt Toros tegen haar en zo is het overduidelijk hoe ver de lange vingers van de 0,00001 procent menen te mogen reiken. Enkel Igor lijkt zich om Anora te willen bekommeren, maar zij ziet in hem net iemand die haar zou willen verkrachten. De wil van de roebels is wet en na een doldwaze rollercoaster van een speurtocht, en onder de nijdige auspiciën van het ouderpaar Zakharov, tekenen Ivan en Anora de annuleringspapieren. Ivan heeft het lef niet meer zich te verweren en Anora blijft achter met lege handen, als een gedateerd, verwaarloosd speeltje. Een annulering geeft nu eenmaal niet dezelfde rechten als een scheiding.
Anora deinst er niet voor terug om een beladen thematiek in een entertainend jasje te steken en wisselt vlot actie, komedie en diepgang met elkaar af. Zelf realiseerde ik me pas tijdens de laatste scènes hoe ik het personage van Anora eigenlijk had bekeken. Ondanks haar wervelende, vrouwelijke kracht betrapte ik me erop dat ik haar in de eerste plaats als sekswerkster was blijven zien, alsof dat de kern is van haar zijn en niet een voortvloeisel van haar harde, socio-economische realiteit. De film werkt die reductie slim in de hand doordat we eigenlijk weinig weten over Anora, waar ze vandaan komt, waar ze naartoe wil. Binnen de nuance van haar personage kan er zo een karikatuur voortleven – en niet andersom – die van in het begin geframed werd door het promiscue openingsshot.
Het sneeuwt wanneer Igor Anora thuis afzet. “Je hebt de ogen van een verkrachter”, kan ze niet nalaten om te zeggen, maar het is alsof er achter haar sterke taal een ander, zachter besef sluimert. Dan tovert Igor uit zijn zak Anora’s trouwring tevoorschijn, een nieuwe levenslijn voor Anora, een potentieel ontslag voor Igor. Die onbaatzuchtigheid weet Anora enkel te beantwoorden zoals zij het gewend is, maar al te goed weet ze wat een man uiteindelijk wil. Bijna even mechanisch als het geluid van de ruitenwissers op de achtergrond hijst ze haar lichaam boven het zijne. Dan verandert echter alles, en is het onmogelijk om Anora nog tot sekswerkster te reduceren.
REGIE Sean Baker
SCENARIO Sean Baker
FOTOGRAFIE Drew Daniels
MONTAGE Sean Baker
MUZIEK Matthew Hearon-Smith
MET Mikey Madison, Mark Eydelshteyn, Yura Borisov
PRODUCTIELAND VS
JAARTAL 2024
LENGTE 139 minuten
DISTRIBUTIE Universal Pictures
RELEASE 30 oktober 2024 (België), 31 oktober 2024 (Nederland)
Zoals voor Alain Guiraudie een meer eerder niet zomaar een meer was, is nu een bos niet zomaar een bos. En dat ligt heus niet alleen aan de penisvormige paddenstoelen.
Een naam als een doemdagsklok en een roadmovie langs al vaker bezochte plekken. Paul Schraders The Card Counter torst het gewicht van het verleden, maar hoe scherp staat die klok toch afgesteld en hoe verleidelijk zijn niet die goktenten, motels en andere zogenaamde tussenplaatsen?
Uit de desolate woestenij rond Las Vegas puurt Nina Menkes een eigenzinnig portret van vervreemding. Terwijl de kaarten steeds opnieuw worden geschud, zoekt Queen of Diamonds (1991) een uitweg uit de wanhoop.
Jacques Audiard wordt vaak geassocieerd met harde drama’s in een mannelijk universum, terwijl vrouwelijkheid een cruciaal ingrediënt is van zijn dromerige kronieken. Getuige Les Olympiades, een gestileerd zwart-wit sprookje dat de ‘female gaze’ introduceert in botsende portretten van jongvolwassenen die behoren tot de tindergeneratie.
Uit de films van Hitchcock spreekt de kracht van kijken. Doorbreken ze ook het stilzwijgen van wie bekeken wordt? In hun video-essay werpen Basje Boer en Menno Kooistra een blik op de verheerlijking van vrouwelijke passiviteit.