Luister naar het duister

Op het randje van de nacht kijken we vrijdag 4 november, in een gastprogramma op Breedbeeld Kortfilmfestival in De Cinema, naar het potentieel van donkere beelden.

28.10.2022 | Bjorn Gabriels

De mogelijkheden van het duister, van het donkere beeld, daar tasten de vier korte films van deze selectie naar. Die betrachting raakt aan het metafilmische – elke film werpt licht waar donker heerst – maar is tegelijk ook heel concreet. Zwarte beelden, opnames gehuld in de nacht van maanlicht, mijn, stroompanne of mokerende beats.

Tomorrow Is a Water Palace (2022) blikt vanuit een duistere grot in een waterloze bodem het zonlicht in. Water, de voorwaarde voor leven op aard, is aan het verdwijnen. Licht en duisternis, de voorwaarde voor film, zijn er nog wel. Maar wat met die andere voorwaarde van film: tijd? Juanita Onzaga smeedt een einde-der-tijdenwerk waarin vanuit een oerverleden toekomstvisioenen komen aandrijven. Vanuit de duisternis baart water alsnog nieuw leven.

In Masters of the Land (2021) graaft Jan Locus ook tegelijk in de bodem en in het verleden. Zijn hedendaagse portret van Mongolië, overdag en ’s nachts, presenteert een botsing van spirituele traditie en een boomende mijnindustrie. Het sjamanistische geloof in eenheid tussen aarde, lucht en bergen lijkt ver zoek. Of kan een maalstroom van beeld en geluid een eenheid brengen?

Uit duisternis licht maken, vanuit een fascinatie voor de beweging van beeld en geluid, van gedachten en gevoelens, betekent ageren tegen stilstand. Althans in Retreat (2020) van Joeri Verbesselt en Night Days (2021) van Emanuele Dainotti. Daarin brengt het donkere beeld een politieke kracht voort. Al is door de duisternis kijken geen gemakkelijke opgave. Stilstand en een verlangen naar verandering vormen een dagelijkse choreografie. Terwijl dag in nacht overgaat, heerst onzekerheid. Steeds opnieuw. We kunnen niet anders dan de duisternis in kijken.

Het gastprogramma van Fantômas bij Breedbeeld Kortfilmfestival gaat door op 4 november, om 22u, in De Cinema, Antwerpen. Tickets vind je hier.