Na een bijna twee jaar durende knipperlichtrelatie met quarantaines en lockdowns mogen we ons kot weer uit. Toch zijn de zalen gevuld met performances waarin virtualiteit centraal staat. Virtualiteit als in futuristische apparatuur, uitrusting en inkleding, maar ook in relatie tot tijd, en dan in het bijzonder als het verlangen naar een bepaalde tijd.
Naar goede gewoonte presenteert Film Fest Gent een muziekprogramma dat diverse deelgebieden van muziek en film verkent en met elkaar combineert. Dit jaar overheersen thema’s als poëzie, mythologie en vooral een nostalgie naar een tijd die al voorbij is en een tijd die nog komen moet. Hun evenementen vinden plaats in het zeer reële Gent – met ook een focus op Belgische en in België gebaseerde artiesten – maar bevinden zich tegelijk ergens tussen het virtuele ‘niet meer’ en ‘nog niet’.
Vorig jaar vierden de World Soundtrack Awards op Film Fest Gent hun twintigste verjaardag. Het grote feest dat daaraan verbonden had moeten zijn, viel in het water. We zijn nu toe aan de 21ste editie, die toch ook een beetje de verloren verjaardag goedmaakt. Eregast is Max Richter, componist van onder andere Waltz with Bashir (2008), Werk ohne Autor (2018) en Ad Astra (2019). De emotionele prins van de minimalistische, ambient soundtracks zet zo met zachte tonen de avond in.
De Belgische prinses van de ambient soundtracks is de Brusselse SKY H1, die bekend werd in de elektronische underground met de ep Motion en een feature op de iconische verzamelplaat Mono No Aware uit 2017. SKY H1 brengt haar langverwachte debuutalbum uit en dat viert ze met een audiovisuele live performance met visuele kunstenaar Margarita Maximova. Het optreden maakt deel uit van VIDEODROOM, een samenwerking tussen Kunstencentrum Voo?uit en Film Fest Gent die de grenzen aftast tussen live muziek, film en performance.
VIDEODROOM heeft nog veel meer spannends te bieden. Wie al eerder edities bezocht, weet dat het brutaal hard mag gaan. Denk maar aan Blade (1998), de cultvampierenfilm uit de jaren negentig, die in 2018 werd vertoond met een razende speedcore soundtrack van Kilbourne, vaste waarde in de rave scene van New York. Ook in 2021 bezoeken cultvampieren VIDEODROOM, ditmaal van Belgische makelij. Harry Kümels Daughters of Darkness (1971) krijgt een live soundtrack door de Antwerpse band Condor Gruppe.
Wie wil raven blijft ook niet op zijn honger zitten. Het Gentse, interdisciplinaire platform Proeftuin serveert graag evenementen die experimentele muziek kruist met allerlei artistieke en zintuigelijke ervaringen. Op Film Fest Gent organiseren zij het dikste feest van de toekomst. Een waarachtige 4D Rave brengt Belgisch en internationaal talent samen in een overrompelende installatie van kunstenaar YSBEAR. Verwacht een kruising tussen industriële werktuigen en HÖR (een Berlijnse club, die tijdens de lockdown populair werd) en kijk vooral ook uit naar verslavende beats en kicks om de hele nacht op te stampen. Met lokaal talent als Kafim en WLTR van het Antwerpse collectief Burenhinder en Nederlandse headliner Parrish Smith.
Wie zich toch nog te verlegen voelt, kan terecht in de warme, poëtische wereld van experimenteel filmer Stan Brakhage. VIDEODROOM programmeert zijn Visions in Meditations-cyclus, bestaande uit vier kortfilms, deel van zijn later werk in de jaren negentig. Brakhage liet een enorm oeuvre achter, waaronder Dog Star Man (1961), Mothlight (1963) en Garden of Earthly Delights (1981). Hij leefde teruggetrokken in de natuur en had een enorme fascinatie voor de kosmos, het spirituele en de kracht van de natuur. Zijn stille films werden al eerder van live soundtrack voorzien door Sonic Youth, die een heel album aan hem opdroegen. Steve Gunn — bekend van Kurt Vile’s The Violators — verzorgt nu de soundtrack.
Het aanbod muziek op Film Fest Gent lijmt twee brokstukken van verlangen aan elkaar: enerzijds een drang naar een technologisch hoogstaande tijd die zou kunnen komen, waarin alle remmen losgegooid kunnen worden, anderzijds een nostalgie naar een bitterzoet verleden, waarin het leven meer vredevol was. De lijm is een hele uiteenlopende selectie visuele artiesten, muzikanten, DJ’s en filmmakers en een lange lijst kunstwerken. Dat kunst ons verenigt in onze verlangens (of ze nu virtueel zijn of niet) en ons samenbrengt — nu ook weer in het echt! — is een van de weinige dingen waar we nog echt in kunnen geloven.
De mythe van Orpheus en Eurydike spreekt al eeuwenlang tot de verbeelding: een jonge zanger wil zijn geliefde terughalen in de onderwereld maar verknalt het door om te kijken. Misschien zou de bevrijding beter lukken als de genderrollen werden omgekeerd?
Wat gebeurt er in/met de Vietnamese cinema? Waarom blijven we over censuur praten als het over Vietnamese films gaat? Is dit omdat Vietnamese filmmakers – wij/hen – zo ongetalenteerd zijn dat we over censuur moeten roepen om wat aandacht te krijgen? Zijn we inderdaad, zoals honderden kijkers beweren, slecht bezig en is het allemaal “much ado about nothing”?
De eerste tentoonstelling die de Brusselse bioscoop Palace presenteert, is er een die in Frankrijk stofwolkjes deed opwaaien. Tussen films, foto’s, kostuums en de deux-chevaux uit Le corniaud (1965) verschijnen trendy tributen aan Louis de Funès, dé driftkop van de Franse komedie.
Liesbeth De Ceulaers docufictiefilm Holgut verbindt mythes en legendes uit het verleden met gemoedelijke gesprekken in het heden en droombeelden over de toekomst. In alle drie waart iets van de lang uitgestorven mammoet rond: soms slechts een afdruk, soms een enkele slagtand, soms het hele beest met huid en haar en knipperende tekenfilmogen.
Sergei Parajanov was schilder, muzikant, collage-artiest en filmpoëet, een multigetalenteerd kunstenaar van Armeense afkomst. Na enkele onopgemerkt gebleven films maakte hij met het wild creatieve Shadows of Forgotten Ancestors grote indruk, die hij nog overtrof met The Colours of Pomegranates, weliswaar in een heel andere, al evenzeer creatieve tableaustijl.
Verrassend didactisch plaatst de documentaire Globes ons voor de vraag of film nog boudweg onderwijzend mag zijn. Niet dat Nina de Vroome zich op de kansel hijst of een belerend toontje aanslaat. Veeleer schept ze genoegen in de overdracht van kennis via film, in vormen en verhalen.
CINEMATEK brengt hulde aan de visionaire Belgische kunstenaar en filmmaker Thierry Zéno zaliger. Uit de recente restauratie van zijn werk vloeit een dubbele dvd-release met drie van zijn inktzwarte films. Het is een wonderbaarlijke en bijzonder wrange collectie van de meest controversiële filmmaker die België ooit mocht kennen.